İrlanda Mitolojisi

İrlanda Mitolojisi / Kelt Mitolojisi

Efsanelerle dolu bir Avrupa batıl inancı

Mitoloji, İrlanda kültürü ve toplumunda önemli bir rol oynamaktadır. Bu yüzden İrlanda perilerle, Elflerle, tanrıçalarla, cücelerle, kahramanlarla ve efsanelerle tanınmış mistik bir ülke olarak da adlandırılmaktadır. Avrupa’nın batı kıyılarında bulunan Kelt’ler Britanya, Galler, İskoçya, İrlanda ve Man Adasına yerleşip oralarda yaşamışlardır. Bir Avrupa batıl inancı olan kelt mitolojisinin Efsanelerle dolu ilginç hikayeleri..

Keltler hakkında yazılı olarak çok fazla kanıt olmasa da pek çok kültürü etkilediği görülmektedir. Kelt mitolojisi Keltlerin yerleştikleri yerlerin hikayelerini içermektedir. İrlanda mitolojisi de bu Kelt mitolojisi alt dallarından biridir.

İrlanda’nın efsanelerle dolu mitolojisi aslında fazlasıyla karmaşıktır. Bunun sebebi yazlı olarak bir kanıtının olmaması ve zaman içinde nesilden nesillere sözlü olarak aktarılırken değişime uğramasıdır. Bu harika ve büyüleyici mit karakterlerinin çıkmasını sağlayan yerler halen İrlanda’da bulunmaktadır.

Bu yazımızda sizler için İrlandalılar için önemli ve popüler olan bazı mit karakterlerine yer verdik. Efsanevi 15 İrlanda Mitolojisi Karakteri ile ilgili detayları aşağıda inceleyebilirsiniz.

1) Leprechaun : İrlanda ve civarlarında yaşayan yeşil kıyafeti, yeşil şapkası ve kızıl sakalları olan onu herhangi bir şekilde yakaladığınızda size dilek hakkı sunduğuna inanılan bir cüce cindir. Altınları gözetleyen ve gök kuşağının sonundaki altın küpünü bekleyen bir Elf olduğuna inanılmaktadır.

2) Banshee : Kökeni İrlandacada bean-sidhe’den geldiği düşünülen peri kadındır. Bu efsanevi varlığın ölmeden önce insanalara uyarılarda bulunduğuna inanılan bir ruhtur. Sadece soylu insanları uyardığı düşünülen bu ruh için refah ve itibarın simgesi de denmektedir. Ölümü yaklaşan insanlara genç, yaşlı, karga gibi birçok hale bürünüp gözükebilir. Banshee’nin ölümü yaklaşan kişinin kanlı kıyafetini nehir kıyısında yıkarken göründüğü düşünülmektedir.

3) Pooka : Sadece geceleri ortaya çıktığına inanılan vahşi ve hilekar bir yaratıktır. Korku perisi olarak bilinmektedir. Şekil değiştirebilen Pookalar geceleri etrafa zarar vermek için bir at kılığında ya da hasatlardan pay almaya çalışan goblin(cin) olarak da görülebilir. İnsanlara zarar vermek onları dışarı çıkarabilmek için insan gibi konuşabilme yeteneklerinin olduğuna inanılmaktadır. Sheakspeare’in Bir Yaz Gecesi Rüyası adlı kitabında da “Puck” karakterinin bu mit karakterinden esinlenerek oluşturduğu düşünülmektedir.

4) Far Darrig : İsimleri kırmızı adam olarak çevrilen bu perilerin insanları kaçırıp onlara eziyet ettiği düşünülmektedir. Yanlarında insanları kaçırmak için çuval taşırlar. Kabuslarla bağlantılıdır. Bazı perilerin öirkin doğan bebekleriyle değiştirmek için insanların bebeklerini çaldığına inanılmaktadır.

5) Dullahan : Banshee gibi bir başka ölüm perisidir. Siyah pelerin giyip at üsütnde giden, sol elinde kırbaç olarak insan omurgasını sağ elinde ise kendi kafasını tuttuğuna inanılmaktadır. Ölecek olan insanların yaşadığı yerlere giderek onların isimlerini söylediği düşünülmektedir.

6) Tanrıça Morrigan : Büyük Tanrıça ya da Hayalet Tanrıça. Egemenlik, kehanet, savaş ve ölümle ilişkilendirirlen bu karakter tek başına ya da üçlü tanrıça olarak ele alınmıştır. Morrigan bir savaş tanrıçası olarak düşünülmekte ve bazen de büyükbaş hayvanlarla ilişkilendirilip zenginlik, bolluk, bere ve toprakla ilgili şeyleri temsil ettiğine inanılmaktadır.

7) Elatha : Kelt mitolojisinde güneş ve ayın tanrısını olarak bilinmektedir. Fomorialıların kralı olarak bilinen Elatha’nın altın rengi saçlarının olduğu düşünülmektedir.

8) Aengus Mac ind Oc : Óengus ya da Aengus olarak bilinen bu tanrı gençlik, aşk ve şiirlerle ilişkilendirilmiştir. Genç bir erkek olduğu bilinen bu efsanevi figür İrlanda mitinde merkezi bir rol oynamaktadır.

9) Tuatha Dé Danann : İrlanda mitolojisinde doğaüstü olarak kabul edilen bir ırktır. Ve birçok tanrı ve tanrıçaların bu ırtktan geldiği düşünülmektedir. Hristiyanlık öncesine Gal Krallığı İrlanda’nın ana tanrılarını sembolize etmektedir.

10) Creidhne : Demircilik tanrısı olduğuna inanılmaktadır. Tuatha De Danann’in üç zanaat tanrılarından biridir.

11) Brigid : Soyunun Tuatha Dé Danann’dan geldiği düşünülen bu Hristiyanlık öncesi İrlanda tanrıçası şiir, bilgelik, şifa, koruma, demircilik ve evcilleştirilmiş hayvanlarla ilişkilendirilmiştir.

12) Banba : İrlanda mitolojisinde baş tanrıçalardan biridir. Koruma tanrıçası olarak bilinen Banba’nın sembolü topraktır ve “el sürülmemiş toprak” anlamına gelmektedir.

13) Carmun : Kelt mitolojisinde Carman ya da Carmun olarak bilinen tanrıça Atinalı bir savaşçı ve büyücüdür. Tuatha Dé Danann döneminde İrlanda’yı işgal etmek için üç oğlu ile birlikte ülkeye gelmiştir. Sahip olduğu sihirli güçlerini İrlanda’nın tüm meyvelerini yok etmek için kullandığına inanılmaktadır.

14) The Dagda : İrlanda mitolojisinde önemli bir tanrı olan Dagda, bir baba figürü, kral ve büyücü olarak tasvir edilmiştir.

15) Druidler : Keltler arasında kehanetlerle ve ritüellerle ilgilenen sosyal sınıfa verilen isimdir. Antik Keltlerden yazılı bir kaynak olmadığı için druidler hakkında çok fazla şey bilinmemektedir. Barışçıl rahipler mi yoksa tehlikeli kehanetçiler mi olduğu tartışılmaktadır. Druidler hakkında yazılı bir kaynak bir ispat niteliğinde belge yoktur. Druidlerin ökse otunu çok kullandıkları düşünülmektedir. Kutsal bir şey olduğuna inandıkları için insanları kurban ettikleri söylenmektedir. Kurbanlarını hasırdan yapılma devasa bir heykelin içine koyarak tanrılarını memnun etmek için o hasırı ateşe verdikleri söylenmektedir. İnsan kurbanlarının iç organlarını kullanarak tanrıdan kehanet istedikleri söylenmektedir.

Tabii ki Hristiyanlık öncesi Keltlerden herhangi bir yazılı kaynak olmadığı için tüm bunların doğruluğu ispatlanamamıştır. Ve doğrulamak neredeyse imkansızdır. Bir arkeoloji kazısında İngiltere Cheshire’da bir insan kalıntılarına rastlanmıştır. Olağanüstü olarak korunan bu cesetlerin tarihinin 2000 yıla kadar uzandığı düşünülmektedir. Lindow adamı olarak bilinen bu ceset kafasına ağır darbeler almış, bıçaklanmış olduğu kanısına varılmıştır. Ve midesinde bir ökse otu polenine rastlanmıştır. Bu sebeple bu mumyanın Druidler tarafından kurban edilen bir insan olduğunu düşünmüşlerdir. Fakat bunu doğrulayacak herhangi bir kesin ispat yoktur. Ve şimdiye kadar da uzmanların kesin olarak Druidlere ait dediği bir tarihi eser bulunamamıştır.