YÖK Denkliği Nedir?

YÖK Denkliği

Yurtdışında yükseköğrenim planı yapan Türk öğrencilerin dikkat etmesi gereken hususlardan biri YÖK Denkliği olarak karşımıza çıkmaktadır.

Üniversite eğitimi, öğrenciyi seçtiği bölüm doğrultusunda mesleki, akademik ve sosyal anlamda geliştirmektedir. Tüm üniversitelerin ortak amacının bu olduğu aşikâr! Ancak asıl önemli olan ve üniversitelerin birini diğerinden ayıran bir özellik var ki o da kendine özgü amaçları/misyonları.

Eğer bir üniversite özgüveni yüksek, iletişimi güçlü, yenilikçi, yaratıcı, araştırmacı, girişimci niteliklere sahip bireyler yetiştiriyorsa bu tamamlayıcı unsur olarak sahip olduğu özgünlüğü ortaya koyduğu anlamına gelir. Aksi takdirde biri diğerine benzer olan, eğitim ve öğretimi taklit yoluyla yapan kurumlarda yetişen öğrenciler sosyal ve ekonomik sorunlara çözüm getiremedikleri gibi yenilikçi ve girişimci olamadıklarından dolayı uluslararası ve ulusal alanda sönük kalmakta ve işsizlikle süregelen bir döngüye girme tehlikesiyle karşılaşmaktadırlar.

Eğitim aldığınız üniversitenin size mesleki anlamda verdiği ileri düzey akademik eğitimin yanında sosyal olabileceğiniz alanlar ve fırsatlar sunması, entelektüel anlamda da yaşadığı topluma ve insanlığa karşı sorumluluklarını bilen, ileri düzey becerileri ile tutum ve davranışları gelişmiş bireyler yetiştirmesi ve size profesyonel bir kimliği kazandırması gerekir. Eğer bu sağlanırsa öğrenci evrensel alanda fikirler ve ürünler geliştirebilen, yaratıcı, girişimci ve araştırmacı biri olarak kariyer hayatında bir yer edinebilir.

İşte bu ayrımı yapabilmek adına yurt dışında lisans, ön lisans veya yüksek lisans eğitimi almış ve mezun olmuş öğrenciler, Türkiye’de “Yükseköğrenim Kurulu Tanıma ve Denklik Hizmetleri” dairesi bünyesinde değerlendirilmektedir. Aynı şekilde yurtdışında tamamlanan Doktora ve daha ileri düzey derecelerin denklikleri ise “Üniversiteler Arası Kurul” tarafından değerlendirilmektedir. Böylece yurtdışında alınan diplomaların Türkiye’de geçerli olup olmadığı veya ne gibi şartlarda Türkiye’de geçerli olacağı tespit edilmektedir.

YÖK denkliği ne demek artık biliyorsunuz. Ancak denklik kelimesiyle tam olarak ne ifade edilmeye çalışıyor bunu detaylandıralım.

YÖK Denklik

YÖK Denklik, yurt dışındaki lisans, ön lisans veya yüksek lisans eğitiminizin ardından almış olduğunuz diplomanın ve sunulan programın kazanımlar bakımından Türkiye’deki lisans, ön lisans veya yüksek lisans programlarına ve diplomasına da denk/eş değer olduğunun YÖK Tarafından onaylanması durumudur.

Denklik işlemi 2547 sayılı Yükseköğrenim Kanunu’nun 2880 sayılı kanunla değişik 7/p maddesi ve Avrupa Bölgesinde Yükseköğrenimle ilgili belgelerin tanınmasına ilişkin sözleşmesine dayanarak hazırlanmıştır. 5463 sayılı kanunla 11.4.1997 tarihli “Lizbon Sözleşmesi” ve “ Yükseköğrenim Yürütme ve Genel kurul Kararları” hükümleri uyarınca yapılmaktadır.

Yurtdışı diploması ile ülkenize dönerek eğitiminizi devam ettirmek veya çalışmak istemeniz halinde üniversitenizin diplomasının Türkiye’de geçerli olup olmadığını veya ne şartlarda geçerli olabileceğini belgelemeniz bu ülkedeki resmi kurumlarda çalışabilmek ve eğitime devam edebilmek için önemlidir.

Diğer ülkelerin kredilendirme sistemleri, Bologna süreçleri ve uluslararası alanda kabul görmüş akreditasyonlara sahip olması denklik süreçlerini hızlandırmaktadır.

Bologna Süreci Nedir?

Bologna süreci temelleri 1998 yılında Fransa, İtalya, Almanya ve İngiltere Eğitim Bakanlıklarının Sorbonne’da yaptıkları toplantının ardından yayımlanan Sorbonne bildirgesi ile atılmıştır. Şimdilerde 47 ülkenin dâhil olduğu bu süreçte amaç Avrupa’da ortak bir yükseköğrenim alanı yaratarak bu bildirgeyi kabul eden ülkelerin vatandaşlarına çalışmak veya öğrenim görmek için Avrupa’da kolayca dolaşabilme imkânı sunmaktır.

İlk olarak 1999 yılında yayımlanan Bologna Bildirgesi ve 29 ülkenin yükseköğrenimden sorumlu bakanının da imzasıyla resmiyet kazanan bu süreç;

Kolay anlaşılır bir yükseköğrenim diploma/derecesi oluşturma, lisans ve yüksek lisans olmak üzere 2 aşamalı derece sistemine geçme, Avrupa Kredi Transfer Sistemi (ECSTS)’ni uygulama, yükseköğretimde Avrupa tarafını geliştirme ve hem öğrencilerin hem de öğretim görevlilerinin bu ülkeler arasındaki hareketliliğini sağlamak ve yaygınlaştırmayı hedeflemektedir.

İlerleyen yıllarda bu sürece yeni maddeler ve öncelikler de ekleyen ülkeler son aşamada 2005-2007 yılları arasında kendisine 4 öncelik belirlemiştir.­

• - Sürecin sosyal boyutunu güçlendirmek, ­
• - Öğrenci ve öğretim görevlilerinin hareketliliğini sağlamak,
• - Avrupa Yükseköğretim Alanı ile Avrupa Araştırma Alanı arasında bir etkileşim yaratmak,
• - Avrupa’yı cazip hale getirerek Avrupa haricindeki ülkelerle işbirliği yapmak, var olan bağları kuvvetlendirmek ­

Bologna sürecinin aşamalarının detaylarına YÖK resmi web sayfasının Ulusallaştırma kısmından Bologna’yı seçerek ulaşabilirsiniz.

YÖK Tanıma

Denklik ile sürekli karıştırılan YÖK Tanıma, yurt dışında eğitim alınan kurumun ve programın akademik derece verme yetkisinin var olduğunun YÖK tarafından kabul edilmesi durumudur. Ve denklik alınabilmesi için öncesinde üniversite eğitimi alınan kurumun YÖK tarafından tanınması gerekir.

Tanıma aşamasında yurtdışındaki kurumların akademik kadrosu, fiziki yapısı, eğitim uygulamaları, hangi ülkede yer aldığı gibi kriteler incelenerek üniversitenin derecelendirme yetkisine ve bahsedilen alanlardaki uygunluğuna bakılmaktadır.

Öğrenciler yurtdışında eğitim almak istedikleri üniversitenin tanınıp tanınmadığını YÖK’ten “Okul tanıma belgesi” talep ederek öğrenebilmektedir.

YÖK kurulunun 2015-2016 yılı itibariyle yaptığı güncellemeye göre eğitime başladığınız yıl üniversiteniz,­

• - QS World Ranking ­
• - Times Higher Education World University
• - Academic Ranking of World Universities (ARWU)
• - University Ranking by Academic Performance­ (URAP)
• - CWTS Leiden Ranking

Yukarıdaki kurumların sıralamasında ilk 1.000’de yer alıyorsa, bu durum YÖK tarafından tanındığını göstermektedir.

Lisans eğitimi almak istediğiniz üniversite ilk 1.000’de bulunmuyorsa o zaman denklik için belli ön koşulları yerine getirmeniz beklenmektedir. Ve ilk şart Türkiye’de üniversite yerleştirme sınavına girmenizdir.

Kimler Denklik Başvurusunda Bulunabilir?

T.C vatandaşı olup, yurt dışındaki üniversitelerin lisans, ön lisans veya yüksek lisans programlarından mezun öğrenciler denklik başvurusu yapabilmektedir.

Ayrıca lisans, ön lisans veya yüksek lisans programlarından mezun olmuş yabancı öğrenciler de denklik başvurusu yapabilmektedir.

YÖK Denkliği Neden Önemlidir?

Türkiye’de kamuda veya özel sektöre ait kurumlardan birinde doktor, avukat, eczacı, hâkim, mühendis, diş hekimi vb. olarak çalışmak istiyorsanız, bölümler için istenilen şartları yerine getirerek denklik belgesi almanız gerekmektedir.

Nitekim Türkiye’de özel sektörde çalışmayı planlıyor veya diplomanızı yurtdışında tanıyan ülkelerden birinde akademik öğreniminize ya da kariyer hayatınıza devam etmek istiyorsanız denklik şartı sizin için önemli olmayabilir. Yurtdışında özellikle, işletme, tasarım, bilgisayar, sanat, müzik vb. alanlardan mezun olduğunuzda ve Türkiye’de çalışmak istediğinizde özel sektörde sizden genellikle denklik istemezler. Denklikten çok, almış olduğunuz eğitim ile kendinizi ne kadar geliştirdiğiniz ve eğitiminizin kalitesi ön planda tutulabilir.

Erkek öğrencilerin askerlik tecil belgesi alabilmek, kısa dönem ve daha kıdemli olarak görev yapabilmek için yurtdışından aldıkları diplomalarına YÖK onaylı denklik belgesi almaları gerekmektedir.

Yukarıda belirtilen sebeplerden dolayı YÖK denkliğinin önemli olup olmadığı sizin akademik ve kariyer planlarınıza göre de değişiklik gösterebilmektedir.

Denklik Başvuru Ücreti ve Yeri

İlgili kişiler denklik alabilmek için online olarak https://denklik.yok.gov.tr/online-basvuru adresi aracılığı ile veya doğrudan e-devlet sistemi üzerinden ön başvurularını yapılabilmektedir.

Ön başvurudan sonra 15 gün içerisinde şahsen sizden istenen belgeler ile birlikte Yükseköğrenim Kuruluna başvurmanız ve online belgeler ile asıllarının aynı olduklarına dair onay belgesini almanız gerekmektedir.

30 Mayıs 2016 tarihi itibariyle Denklik başvurusu yapacak öğrencilerden denklik başvuru ücreti talep edilmektedir. Bu ücretler öğrencilerin almak istedikleri belgelerin içeriğine göre değişebilmektedir. ­

- “Diploma Tanıma ve Denklik Başvuruları” ve “Denklik Başvurularının Yeniden İncelenmesi” talep edilmesi 150 ₺

- Yükseköğrenim kurumlarının tanınıp tanınmadığına dair belge için 50 ₺ ödenmesi gerekmektedir.­

- Bilgi veya belge talebi içeren farklı bir konuda dilekçe için 50 ₺,

- Askerlik Tecil Belgesi, İş Başvuruları gibi “İşlemler Devam ediyor belgesi” talepleri için yine 50 ₺ ödenmesi istenmektedir. ­

- Kurul tarafından istenen bilgi ve belgeler hakkında verilen dilekçeler için herhangi bir ücret ödenmemektedir.­

- Başvuru ve Dilekçe ücretlerinin verilen hesap numarasına yatırılması ve ödendiğine dair makbuz ile bizzat YÖK kuruluna müracaat edilmesi önemlidir.

- Ücretin yatırılırken açıklama kısmına ödemenin hangi talep için yatırıldığı bilgisi de mutlaka eklenmelidir.

YÖK Denklik için Gerekli Belgeler

Ülkelerin eğitim sistemleri kendine ait özellikler içerebildiğinden alınan eğitimlerin karşılaştırılmasında yalnızca diploma ve transkript çoğu zaman yeterli olmayabilir. Bu sebeple yurtdışından alınan lisans, yüksek lisans veya ön lisans diplomalarının Türkiye’deki diplomalara eş değer olup olmadığı belli kriterler üzerinden kontrol edilmekte ve öğrenciye konuyla ilgili uygun olması halinde denklik adı altında evrak sunulmaktadır.

Bu denklik işlemlerinin gerçekleştirilebilmesi için de YÖK Kurulu başvuracak kişiden yani sizden bazı belgeler talep etmektedir. YÖK Denklik için gerekli belgeler ön lisans ve lisans öğrencileri için ayrı, yüksek lisans öğrencileri için ayrıdır. Ayrıca istenen belgeler öğrencinin T.C vatandaşı olması veya yabancı uyruklu olmasına göre de değişmekte ve bazen ek belge de istenebilmektedir.

Genel olarak yapılan başvurularda talep edilen belgeler aşağıdaki gibidir ancak mutlaka resmi web sayfası üzerinden https://denklik.yok.gov.tr/ adresi aracılığıyla ilgili alan özelinde denklik için istenen belgeler mutlaka kontrol edilmelidir.

1. Online ön başvuru formu

2. Kimlik fotokopisi

3. Rıza beyanı formu

4. Denklik alınması istenen diplomanın aslı (mezuniyet belgesi de olabilir) ve Türk noter ya da dış temsilcilikleri tarafından onaylanmış Türkçe tercümesi

5. Denklik alınması istenen diploma ile alakalı öğrenim sürecinde alınan derslerin not dökümü (transkript)

6. Hazırlık eğitimine tabii lisans veya yüksek lisans eğitiminizi tamamladıysanız hazırlık eğitimini başarıyla geçtiğinizi kanıtlayan belge.

7. Avrupa Birliği üyesi ülkelerden alınan diplomalar için Diploma Eki (Diploma Supplement) orijinali ve Türk noter ya da dış temsilcilikleri tarafından onaylanmış Türkçe tercümesi

8. Eğer mezun olduğunuz üniversiteden başka bir üniversiteden ders transferiniz olduysa bu dersleri gösteren not çizelgesinin orijinali

9. Yurtdışı eğitim süreniz boyunca kullandığınız pasaportlar, vize kopyaları ve İl Emniyet Müdürlüğü’nden yurtdışı giriş-çıkışlarını gösteren belge

10. İstenen tüm belgelerin renkli fotokopisi

11. Başvuru ücretlerinin ödendiğine dair dekont

YÖK Denklik Süreci

Okulun YÖK Tarafından tanınması kesin denklik alacağınız anlamına gelmemektedir. Bu durum sıklıkla karıştırılmaktadır.

Denklik işlemleri belli süreçlerden geçmektedir ve Denklik/tanıma belgelerinin işlem süresi öğrencinin diplomasıyla alakalı yapılacak yazışmalara ve incelemelere göre değişiklik göstermektedir.

Online olarak başvuru yaptıktan sonra 15 gün içerisinde Yükseköğretim kuruluna istenilen belgelerin asıllarıyla bizzat gidip tasdik işlemi yaptırmanız ve ardından YÖK denklik süreci aşamasını başlatmanız gerekmektedir. İnceleme başladıktan sonra şemada belirtilen aşamaların sonuçlanması ve denklik belgesinin çıkması ortalama 2 ay sürebilmektedir.

YÖK resmi sayfasında yer alan yurt dışı yükseköğretim diplomaları denklik ve tanıma el kitabı online olarak da ulaşabileceğiniz iş akışı şeması işleyişi, daha kolay anlaşılabilmesi adına aşağıda incelemenize sunulmuştur.

Seviye Yeterlilik Belirleme Sistemi (SYBS)

Görselde adı geçen Seviye Yeterlilik Belirleme Sistemi (SYBS), denklik belgesini alma aşamasında diplomasını aldığınız programla ilgili eksiklik tespit edilmesi durumunda veya tereddüt edilmesi halinde Tıp doktorluğu, Diş Hekimliği, Eczacılık, Veterinerlik, Mimarlık, Mühendislik, Hemşirelik gibi alanlarda sizden belli uygulamalar istenebilmektedir. Bunlar Seviye Tespit Sınavı (STS), ders tamamlama, staj tamamlama, Klinik Sınav, klinik pratik yapma, proje yapma gibi uygulamalardır. Sizden talep edilmesi üzerine bu uygulamalardan birini veya birkaçını yerine getirerek kazanımlarınızı tam anlamıyla değerlendirilmesine yönelik işlemleri içermektedir.

YÖK Denkliği Hakkında Bilinmesi Gerekenler

- Lise denklik belgesi il/ilçe milli eğitim müdürlüklerinden veya Türkiye dış temsilciliklerinden alınabilmektedir.

- Okul tanıma sorgulama sayfasında mezun olduğunuz üniversite yer almıyorsa resmi web adresi üzerinden dilekçe doldurulup bir ücret ödenmesi gerekmektedir.

- Daha sonra bizzat veya posta yoluyla yükseköğretim Kurulu Tanıma ve Denklik Hizmetleri Daire Başkanlığına başvuruda bulunmak gerekmektedir.

- Dilekçe vermek veya okul tanıma belgesi almak için randevu oluşturmanıza gerek yoktur.

- Diploma denklik belgesi ve Mezuniyet Denklik belgesi arasında fark yoktur. Aynı işlevi görmektedir.

- Aslı olarak talep edilen belgelerin tümünün ıslak imzalı ve mühürlü olması gerekir.

- Denklik başvurunuz reddedildiğinde veya iade edildiğinde yatırılan ücret (150₺) geri verilmemektedir.

- Başvurunuzun hangi aşamada olduğunu E-Devlet üzerinden takip edebilirsiniz.

- Geçmiş yıllardaki Seviye Tespit Sınavları (STS) için tıklayabilirsiniz.

- STS kararı çıkmadan da dilerseniz seviye tespit sınavına girebilirsiniz.

- İlmi Hüviyet Tespiti, STS’ye muadil olan ve yükseköğrenim kurumlarınca yapılan, yazılı sınav haricinde sözlü ve gerektiğinde yazılı ve pratik uygulamaları da içeren bir sınavdır.

- STS’de başarılı sayılabilmek için Tıp ve Diş Hekimliği için 100 üzerinden en az 40 puan, Öğretmenlik için en az 40 puan, yabancı dil seviye sınavından en az 80 puan ve Yapılandırılmış Klinik Sınav ve İlmi Hüviyet Tespitlerinde başarılı olabilmek için de en az 50 puan almak gereklidir.

Bu yazımız YÖK Denkliği hakkında yurtdışı eğitim almak isteyen öğrencilerimizi bilgilendirme amaçlı yazılmıştır. Yurtdışı Üniversite veya Yurtdışı Yüksek Lisans programları planlamanız durumunda bizlere buradan telefonla ulaşabilir veya bilgi istek formu doldurabilirsiniz.