İrlanda Mutfağı / İrlanda Geleneksel Yemekleri

İrlanda Mutfağı / İrlanda Geleneksel Yemekleri

İrlanda mutfağı temel gıdası olan Patates 16.y.y sonlarına doğru İrlanda’ya gelmiştir. Ada ülkesi olan İrlanda geleneksel yemeklerinde Almanya’dan daha çok patates kullanımıyla öne çıkmaktadır. Patates ülkeye gelmeden önceki baskın kaynağı sığır gütmektedir. İnsanları doyurucu özelliği ile öne çıkan domuz, sığır, dana eti, lahana ve patates İrlanda mutfağının vazgeçilmez öğeleridir.

Her ne kadar patatese bulaşan bir mantar sebebiyle 7 yıl süren bir büyük bir kıtlık dönemi yaşayıp nüfusunun bir kısmını kaybetmiş olsa da patatese olan düşkünlükleri geçmemiştir ve geleneksel İrlanda mutfağı içerisinde önemli rol oynamaktadır. Patatesin sebep olduğu büyük kıtlık hakkındaki detaylı yazımıza İrlanda Yaşam blog yazımız üzerinden erişebilirsiniz.

Domuz ve sığır etinden yapılan güvençler İrlanda halkının ulusal yemeği haline gelmiştir. Uzun pişirme teknikleri ile güveç tuz ve karabiberle tatlandırılmaktadır. Böbrek çorbası, fırında kaz, yılbaşı kekleri, siyah-beyaz pudingleri, kendilerine has yahnileri ile doyurucu ve dikkat çekici bir mutfak kültürüne sahiptir. Bir diğer doyurucu öğlenlerinden olan çorbaları ise patates, deniz ürünleri, çeşitli etler ve doyurucu malzemeler kullanarak yapılmaktadır. Bir ada ülkesi olan İrlanda tabii ki somon, tarak, istiridye, ıstakoz, midye gibi deniz ürünlerinin keyfini patates püresi ve eritilmiş peynirlerle çıkarmaktadır.

İrlanda yemekleri genellikle kalitesi ve tazelikleriyle tanınmaktadır. Yemekler genellikle sossuz olarak servis edilmektedir. Peynir üreticisi olarak da yüzyıllarca tanınan ülkede yaklaşık elli çeşit ev yapımı peynir türü bulunmaktadır.

• İrlanda Yahnisi (Irısh Stew) : İrlanda mutfağının en tanınmış yemeklerinden olan İrlanda yahnisi genellikle sığır etinden yapılmaktadır. Patates ve havucun birleştirilip uzunca bir süre pişirilmesiyle oluşan güveç tarzı yemeğin ne zaman ortaya çıktığı ve kesin bir tarifi bilinmemektedir.

• Champ : Patates püresi, taze soğan, un ve tereyağı ile yapılan bir patates püresi tabağıdır. Yanında eritilmiş tereyağı ile servis edilir. Patates püreleri tereyağına batırılarak yenmektedir.

• Coddle : Tipik bir kış yemeği olan Dublin Coddle, 1700' lere kadar uzanan bir geçmişe sahiptir. Sosis rasher denilen pastırma dilimleri hafifçe kaynatılarak yapılan bir yemektir. İsmi Fransızca ’da hafif kaynatmak anlamına gelen “caudle” dan gelmektedir.

• Boxty : Patatesli pankek olarak isimlendirilen yemek un süt ve patatesle hazırlanarak çift taraflı olarak tavada kızartılmaktadır. Yemeğin ilginç kısmı ise isteğe göre üzerine pudra şekeri serpiştirilerek yenebilmesidir.

• Irısh Barmbrack : İrlanda ekmeği olarak da bilinen Barmbrack, üzerine kuru üzüm eklenerek yapılan mayalı bir ekmektir aslında. Cadılar bayramı ile ilişkilendirilen bu ekmek türü kek özel günlerde de severek yenilmektedir. Yanında tereyağı ve çay ile tüketilmektedir.

• Irish Christmas Cake : Noel pastası olarak yeni yıl kutlamalarında yapılan bu tatlı viskiyle yapılıp, içerisine meyve ve fındık konularak zenginleştirilen baharatlı bir kektir. Birçok farklı varyasyonlarıyla halen daha geleneksel olarak her yıl yapılmaktadır. Meyveler farklı tatlar verebilmesi için akşamdan viski de bekletilebilmektedir.

• Irish Coffee : Viski ile hazırlanan İrlanda kahvesi viski ve esmer şekerle karıştırılarak ve üstüne de çırpılmış krema ile servis edilen bir kahve türüdür. Kahvenin yapımında kesinlikle Jameson viskisi kullanılmasına özen gösterilmektedir. Kahveyi sipariş eden müşteriler viskinin Jameson olup olmadığını önceden sormaktadır.

• Soda Bread : Genellikle ana öğün olarak tüketilen sodalı ekmek, un, tuz, kabartma tozu ve buttermilk ile yapılmaktadır. Pek yoğurma gerektirmeyen bu ekmek yuvarlak bir kek şekline getirilerek farl olarak bilinen 4 parçaya kesilir. Kahvaltıda da sıklıkla tüketilen bu ekmek, üzerine bal ve tereyağı sürülerek yenmektedir.

• Colcannon : Genellikle süt, tereyağı, patates ve lahana ile yapılan bir püredir. Frenk soğanı da içine eklenerek farklı varyasyonlarda yapılabilmektedir. Haşlanmış jambon, tuzlu domuz eti ve İrlanda pastırmasıyla tüketilmesi lezzetini daha çok artıracaktır. Champ ile baya benzetilen püre, birinde taze soğan kullanımı Colcannon’da ise lahana kullanımıyla birbirinden ayrışmaktadır.

• Salamura sığır eti : Lahana ile pişirilen bu yemek düşük ateşte uzunca pişirilerek lezzetli bir tat elde edilmektedir. Salamura etin kökeni 12. Yüzyıla kadar uzanmaktadır. İrlandalıların Amerika'ya yerleşimi sonucunda kısa sürede popüler hale gelerek bir İrlanda-Amerika yemeği haline gelmiştir.